Głos RBF na spotkaniu w sprawie TSI Hałas
3 lutego 2017 r. w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa odbyło się spotkanie w sprawie planowanej zmiany Technicznej Specyfikacji Interoperacyjności „Hałas” (TSI Hałas) w zakresie wprowadzenia obowiązku wyposażenia wszystkich eksploatowanych wagonów towarowych w kompozytowe wstawki hamulcowe w celu ograniczenia hałasu generowanego przez kolejowy transport towarów. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa, Urzędu Transportu Kolejowego, Stałego Przedstawicielstwa Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej, organizacji branżowych reprezentujących rynek, przewoźników kolejowych i zarządcy infrastruktury. Ta kwestia była wiele razy komentowana podczas wcześniejszych spotkań i w materiałach prasowych.
Generalnie w Polsce przedsiębiorcy kolejowi zgadzają się ze stanowiskiem Komisji UE, ze wymiana kół obręczowanych na monoblokowe i zastosowanie kompozytów we wstawkach hamulcowych korzystnie wpłynie na obniżenie hałasu. Niemniej wielki problem stanowi w warunkach polskich zarówno wysoki koszt inwestycyjny takiej operacji jak i zbyt krótki proponowany okres na przeprowadzenie zmian. Dodatkowo przy względnie dużym udziale mocno wyeksploatowanego taboru do przewozów towarowych jego gruntowna modernizacja byłaby zupełnie nieefektywna.
Omówiono koncepcje tzw. „cichych linii” oraz zaprezentowano stanowiska odnośnie terminów, do których możliwa byłaby realizacja nowych zapisów w TSI.
Ustalono, że dla taboru towarowego używanego w komunikacji międzynarodowej najwcześniejszym terminem może być rok 2022 a dla ruchu krajowego 2036 r. W przypadku komunikacji międzynarodowej najlepiej byłoby również wydłużyć okresy dostosowawcze, jednak przewoźnicy zdają sobie sprawę z faktu, że poszczególne kraje mogą wprowadzić bardziej restrykcyjne wymagania niezależnie od TSI i trzeba to wziąć pod uwagę. Kluczowe bariery jakie określono dla realizacji projektu ograniczenia hałasu to czynnik nakładów finansowych, czasu i fizycznej dostępności nowych konstrukcji. Wyrażona została opinia o konieczności prowadzenia dalszych negocjacji i dyskusji na forum Komisji Europejskiej tak aby wprowadzane zmiany były jak namniej dotkliwe dla przewoźników, w szczególności nie wpłynęły na zahamowanie przewozów i ich udziału w zrównoważonym rozwoju transportu.
Przewodniczący Zarządu RBF Adrian Furgalski, reprezentujący Railway Business Forum ora z ZDG TOR, powiedział w trakcie obrad , iż w ramach prac RBF i TOR prowadzone były szczegółowe analizy tego problemu. W efekcie analiz wykazano, że istnieją przesłanki środowiskowe do wyciszania kolejowego transportu towarów, jednak nie zachęcają one do specjalnego pośpiechu. Przypomniał, że w zrealizowanych dotychczas opracowaniach Polska nie jest wskazywana jako kraj, gdzie występuje problem nadmiernego hałasu kolejowego. Wynika to m.in. z relatywnie niskiego stopnia wykorzystania linii kolejowych w przeliczeniu na kilometr w naszym kraju. Dodatkowo w teorii spadek hałasu na skutek montażu kompozytowych wstawek hamulcowych ma mieścić się w granicach 8-10 dB, jednak praktycznie wartości te są zdecydowanie mniejsze. Poziom 83 dB wymagany przez TSI może być i tak nieosiągalny. W analizach wykazano również, że przesłanka bezpieczeństwa jest neutralna. W Polsce pęknięcia kół i osi występują bardzo rzadko, a tendencja w tym zakresie jest spadkowa. W Polsce, że w ruchu obecnie jest ok. 47-48 tys. wagonów towarowych. Ich dostosowanie do nowych wymagań wymaga nakładów w wysokości 2/3 EBITDA sektora kolejowego, a przy założeniu wsparcia pomoc publiczną ze strony rządowej na poziomie 50% wymagane nakłady spadają do 1/3 EBITDA. Polski sektor kolejowy jest w stanie ponieść te koszty w założonym terminie do końca 2021 r. (tak aby od 2022 r. polskie wagony wjeżdżające za granicę były ciche). Odnosząc się do terminu końca 2025 r. jako daty granicznej na przezbrojenie wszystkich wagonów analizy wykazały, że tak krótki termin wykracza poza możliwości polskiego sektora kolejowego. Zależnie od wariantu wskazano, że przy normalnym cyklu wymiany taboru wyciszenie istniejących wagonów to perspektywa lat 2031-2046.
